Tot op de dag van vandaag wordt EMDR nog steeds gezien als een uiterst geschikt instrument om éénmalige trauma’s (simpel) te verwerken. Die zienswijze is terecht. Er bestaat immers geen efficiëntere manier om een herinnering van haar emotionele lading te ontdoen. Niettemin is de werkzaamheid van EMDR niet beperkt tot het verwerken van éénmalige trauma’s met concrete herinneringen en beelden. EMDR blijkt intussen ook inzetbaar om een traumatische jeugd of disfunctionele opvoedingssituaties te verwerken om aldus onthechte gevoelens en een laag zelfbeeld te genezen: Affect Focused EMDR.
 

In de psychotherapie vindt men van oudsher een kloof tussen trauma en systeemdenken. Voor een zogenaamd DSM-trauma (bijv. een auto-ongeval) wordt traumatherapie zoals EMDR aangeraden. Voor een jeugdtrauma (met bijvoorbeeld een afwezige ouder) wordt daarentegen steeds in de richting gekeken van systeemtherapie. Zeer veel patiënten vallen in deze kloof.

Systeemtherapie kan mensen helpen om gezinsbanden nader te bekijken of opnieuw aan te halen. Systeemtherapie kan er eveneens toe bijdragen inzichten te verwerven in de oorsprong van de problematiek, maar voor gevoelens van eenzaamheid of een gebrekkig zelfbeeld zal de winst eerder beperkt zijn.
Wanneer we bij trauma het basisprotocol van EMDR toepassen, moeten we beschikken over concrete herinneringen die de volledige emotionele lading kunnen activeren. Net om die reden is EMDR zo’n doeltreffende tool bij de verwerking van enkelvoudig trauma. Het betreft immers een éénmalige gebeurtenis, die gepaard gaat met een bijzonder concrete herinnering.

Het leeuwendeel van de aanmeldingen in onze praktijk betreft echter jeugdtrauma’s die het gevolg zijn van opvoedingssituatie. Die problematieken komen zelden enkel voort uit specifieke situaties met concrete herinneringen, maar eerder uit een opvoedingssfeer, een onveilige thuissituatie of een onvoorspelbare ouder. Dergelijke trauma’s zijn veel minder te grijpen dan zogenaamde DSM-trauma’s.
Vele patiënten vallen dan ook in de kloof tussen het systeemdenken en EMDR: met systemisch werk bereikt men de emotie onvoldoende, terwijl er omgekeerd onvoldoende kernherinneringen te vinden zijn voor EMDR. En toch zijn we er rotsvast van overtuigd dat ook jeugdtrauma’s met EMDR doeltreffend te verwerken zijn.